Điểm báo ngày 15/01/2021

I. Vấn đề nổi bật

II. Vấn đề về thuế

3. Báo Thanh niên (15/1) có bài “Công bằng thuế” cho biết: Thuế của các “ông lớn” mạng xã hội như Facebook, Google, YouTube và bây giờ thêm các YouTuber vẫn luôn là lãnh địa mà cơ quan thuế chưa thể kiểm soát nổi, dù đã đặt ra nhiều năm nay.

Đại dịch ập đến, hầu hết các doanh nghiệp đều khó khăn, thua lỗ, doanh thu giảm, lợi nhuận teo tóp… thế nhưng chính sách giảm thuế cũng phải cân nhắc rất kỹ bởi nỗi lo hụt nguồn thu ngân sách. Trong bối cảnh này, giải pháp tốt nhất là chống thất thu, mà thất thu rõ ràng nhất và cũng tiềm năng nhất chính là từ các hoạt động kinh doanh xuyên lục địa, các chiêu trò chuyển giá, hàng gian, hàng lậu…

Thế nhưng mỗi lần hỏi đến số thu thuế từ các ông lớn mạng xã hội thì nhà thuế đều rất khó trả lời mà chỉ đưa ra các con số chung chung, hay những trường hợp phát hiện. Đáng nói là có rất nhiều kênh YouTube nổi tiếng, nhiều tài khoản YouTube cá nhân (YouTuber) có lượt view, lượt share được thống kê rõ ràng, doanh thu bao nhiêu cũng được dự tính công khai… nhưng cũng rất khó để biết những kênh đó, cá nhân đó đóng thuế bao nhiêu. Nhà thuế có vị nói không nắm, có vị bảo thông tin đối tượng nộp thuế không thể cung cấp…

Trong khi từ rất nhiều năm trước, cũng chính nhà thuế từng nhiều lần công khai các nghệ sĩ nổi tiếng trong nước đóng thuế thu nhập cá nhân. Chưa kể thỉnh thoảng, đơn vị này nếu “túm” được cá nhân bán hàng qua mạng nào doanh thu khủng, cũng nêu lên như một thành tích về truy thu thuế. Vậy thì thông tin đối tượng nộp thuế, có thực sự không thể cung cấp?

Thất thu ở đối tượng này, đối tượng khác không chỉ khiến ngân sách mất đi một khoản mà còn tạo ra sự bất bình đẳng trong môi trường kinh doanh giữa các DN.

4. Báo Công Lý (15/1) có bài “Tăng cường thanh tra, kiểm tra không để doanh nghiệp FDI chuyển giá, trốn thuế” cho biết: Việt Nam ngày càng hội nhập với nền kinh tế thế giới, nhiều chính sách ưu đãi đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được Chính phủ ban hành nhằm tạo thuận lợi cho việc thu hút nguồn vốn đầu tư này. Tuy nhiên, trong báo cáo kết quả tổng hợp phân tích báo cáo doanh nghiệp FDI vừa được Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ lại có đến quá nửa số doanh nghiệp này báo lỗ. Thậm chí có những doanh nghiệp liên tục báo lỗ nhưng lại vẫn tiếp tục đầu tư hay doanh thu tăng, lỗ cũng tăng.

Theo báo cáo của Bộ Tài chính trong năm 2019, số lượng có kết quả sản xuất kinh doanh báo lỗ là 12.455 doanh nghiệp, chiếm tỷ lệ 55% doanh nghiệp có báo cáo, với trị giá lỗ là 131.445 tỷ đồng. Tổng tài sản của các doanh nghiệp báo lỗ năm 2019 là 2.002.328 tỷ đồng, giảm 0,7% so với tổng tài sản của các doanh nghiệp báo lỗ năm 2018. Đặc biệt, doanh thu của các doanh nghiệp báo lỗ năm 2019 là 846.894 tỷ đồng, tăng 12,7% so với doanh thu của các doanh nghiệp báo lỗ năm 2018.

Trước tình hình trên, Bộ Tài chính nhận định, hiệu quả sử dụng tài sản, sử dụng vốn đầu tư tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài vẫn còn thấp, chưa phát huy hết tiềm lực của doanh nghiệp; các chỉ tiêu khả năng sinh lời của một số lĩnh vực vẫn còn âm, nộp ngân sách vẫn chưa tương xứng với những ưu đãi được hưởng…

Vì vậy, Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục nghiên cứu, đánh giá thận trọng về chính sách ưu đãi đầu tư theo quy mô dự án đầu tư và theo địa bàn kinh tế - xã hội. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính tiếp tục chỉ đạo Tổng cục Thuế và các cục thuế địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có dấu hiệu chuyển giá.

III. Vấn đề về hải quan

5. Báo Tiền phong (15/1) có tin “Phát hiện trên 31kg ma túy giấu trong bưu kiện”; Baochinhphu.vn (14/1) có tin “Phát hiện 31 kg ma tuý gửi qua đường chuyển phát nhanh”; Quân đội nhân dân (15/1) có tin “Hải quan Tp.HCM phát hiện vụ giấu ma túy trong hàng nhập khẩu” cho biết: Ngày 12/1, Chi cục Hải quan chuyển phát nhanh phối hợp với Đội Kiểm soát phòng chống ma tuý (Cục Hải quan TPHCM), Đội 6 Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) và Công an TPHCM khám xét 16 kiện hàng nhập khẩu vào Việt Nam qua đường chuyển phát nhanh, bưu chính từ Đức, Pháp, Mỹ, Canada, Trung Quốc, Hong Kong (Trung Quốc), qua đó phát hiện và thu giữ hơn 31 kg ma túy các loại, gồm ma túy tổng hợp MDMA, cocain, ketamin và cần sa.

Số ma túy nói trên được các đối tượng cất giấu tinh vi bằng cách dát mỏng, ép vào giấy bạc, giấu trong drap trải giường giữa hai lớp thùng carton chứa hàng quà biếu là quần áo, bánh kẹo, ngụy trang trong các hộp sữa bột, gói bánh kẹo.

6. Báo Nhân dân (15/1) có bài “Nỗ lực chống thất thu ngân sách nhà nước” cho biết: Hải quan TP Hồ Chí Minh vừa trải qua một năm đầy nỗ lực để duy trì nguồn thu, góp phần quan trọng giúp toàn ngành hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN. Kết quả đạt được này xuất phát từ việc triển khai đồng bộ các giải pháp chống thất thu ngân sách, đồng thời chủ động hỗ trợ, tạo thuận lợi cho DN khơi thông hoạt động xuất nhập khẩu của Hải quan thành phố.

Theo Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh, thu NSNN thực hiện năm 2020 của Hải quan thành phố ước đạt 106,2 nghìn tỷ đồng, đạt 92,34% dự toán pháp lệnh (115 nghìn tỷ đồng), chiếm 34,3% tổng thu NSNN cả nước; tám trong số 12 chi cục hoàn thành chỉ tiêu pháp lệnh. Riêng Chi cục Hải quan cảng Sài Gòn khu vực 1 đạt 46.000 tỷ đồng, đạt 103% dự toán được giao, tăng 1.200 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2019.

7. Báo Sài Gòn giải phóng (15/1) có bài “Nỗ lực ngăn chặn gian lận thương mại, trốn thuế” cho biết: Cao điểm cận tết cũng là lúc các cơ quan chuyên trách chống buôn lậu, gian lận thương mại tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn cho thị trường nội địa. Ông Nguyễn Quốc Toản, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Thuế xuất nhập khẩu Cục Hải quan TPHCM, nhìn nhận, thời gian vừa qua hành vi khai sai xuất xứ hàng hóa gây thất thoát ngân sách nhà nước vẫn diễn biến phức tạp. Tính riêng trong năm 2020, công tác kiểm tra, rà soát mã số hồ sơ đã tăng thu cho ngân sách trên 32 tỷ đồng; trong đó, Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Sài Gòn khu vực 1 đã tăng thu trên 15 tỷ đồng.

Để chấn chính hiệu quả thực trạng này, ông Đinh Ngọc Thắng, Cục trưởng Cục Hải quan TPHCM cho biết, Hải quan TPHCM đã và đang tăng cường các biện pháp kiểm soát chống buôn lậu của UBND TPHCM, Ban Chỉ đạo 389, Tổng cục Hải quan và Cục Hải quan TPHCM.

IV. Vấn đề về KBNN

8. Báo Thời báo Ngân hàng (15/1) có tin “Huy động thành công toàn bộ 6.000 tỷ đồng trái phiếu chính phủ” cho biết: Kho bạc Nhà nước đã huy động thành công toàn bộ 6.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ trong phiên đấu thầu đầu tiên của năm 2021. Lãi suất trúng thầu giảm nhẹ ở các kỳ hạn 10 năm, 15 năm và 30 năm. Cụ thể trong phiên đấu thầu ngày 13/1/2021 do HNX tổ chức, Kho bạc Nhà nước gọi thầu tổng cộng 6.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ. Trong đó các kỳ hạn 10 năm và 15 năm gọi thầu 2.000 tỷ đồng mỗi loại; các kỳ hạn 20 năm và 30 năm gọi thầu 1.000 tỷ đồng mỗi loại.

V. Vấn đề về quản lý công sản

9. Báo Pháp luật Việt Nam (15/1) có bài “Vụ phù phép 6.200 m² đất công ở TP HCM: Bất thường lắt léo trong 4 lần chuyển nhượng vốn góp”; Đầu tư (15/1) có bài “Vinafood 2 cố ý làm trái chỉ đạo của Thủ tướng, lập dự án không vay ngàn tỉ”. Bài 2: “Độc chiêu” lách thuế, lập dự án khống” tiếp tục phản ánh: Theo Thanh tra Chính phủ, sau khi bỏ ra 730 tỉ đồng “ẵm trọn gói” hơn 6.200 m2 đất công và tài sản trên đất từ Vinafood 2, Cty Việt Hân Sài Gòn lập dự án khống rồi sử dụng sổ đỏ, thế chấp đảm bảo cho nhiều khoản vay vốn hoặc trả nợ cùng một lúc cho nhiều Cty với số tiền hàng ngàn tỉ đồng. Trước đó, việc chuyển nhượng vốn góp lòng vòng tại Cty Việt Hân Sài Gòn có gian lận thuế.

Theo Thanh tra Chính phủ, ngoài các sai phạm trên Vinafood 2 và Cty Việt Hân Sài Gòn còn toan tính lấy 68 tỉ đồng từ tài khoản của Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) để chi cho đền bù GPMB. May mắn, Bộ Tài chính đã không đồng ý và sau đó Bộ NN&PTNT đã ngăn chặn kịp thời, nên NSNN không bị tiếp tục thất thoát.

VI. Vấn đề về chứng khoán

10. Báo Pháp luật Việt Nam (15/1) có bài “Thị trường chứng khoán phái sinh: Nhiều quy định mới “gỡ khó” cho thị trường” đã điểm lại những kết quả nổi bật của thị trường chứng khoán phái sinh sau 3 năm vận hành. Đồng thời tập trung vào những điểm mới của Nghị định 158/2020/NĐ-CP.

Theo bài báo, Nghị định 42/2015/NĐ-CP ngày 5/5/2015 về chứng khoán phái sinh và thị trường chứng khoán phái sinh do được ban hành trước khi thị trường chứng khoán phái sinh được vận hành chính thức nên quá trình thực thi Nghị định cũng đã bộc lộ một số vướng mắc, hạn chế cần được sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh Luật Chứng khoán 2019 đã được Quốc hội thông qua vào tháng 11/2019, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2021 đòi hỏi sự cần thiết phải có những hướng dẫn mới về chứng khoán phái sinh và thị trường chứng khoán phái sinh phù hợp với quy định tại Luật Chứng khoán.

Hữu Nghĩa

Theo Trang tin điện tử Bộ Tài chính