Điểm báo ngày 22/3/2021

I. Vấn đề về thuế

1. Chương trình Sự kiện và bình luận phát sóng trên VTV1 (20/03) với phóng sự “Cần tiếp tục có những chính sách đúng và trúng để phục hồi kinh tế” truyền hình trực tiếp đã phỏng vấn Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn, đại diện chuyên gia, doanh nghiệp. Phóng sự đề cập tới tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn đang đặt ra những thách thức và khó khăn chưa từng có tiền lệ đối với toàn bộ nền kinh tế Việt Nam. Gần 90% doanh nghiệp chịu tác động bởi đại dịch Covid-19. Trên 100.000 doanh nghiệp phải rời khỏi thị trường trong năm qua.

Thông tin tại chương trình, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn cho biết, trong năm qua ngành Thuế luôn đồng hành, lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp cũng như nắm bắt các khó khăn của doanh nghiệp để báo cáo cấp có thẩm quyền thực hiện các gói giảm, giãn thuế để hỗ trợ doanh nghiệp. Ngay từ quý I/2020, Bộ Tài chính đã có giải pháp báo cáo Chính phủ thông qua Nghị định 41/2020/NĐ-CP ngày 08/4/2020 về ra gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất.

“Chúng tôi thấy một kết quả rất mừng là đến cuối năm cơ bản 96% số thuế được gia hạn của các doanh nghiệp đã nộp lại cho NSNN. Đây thể hiện hai điều, một là các doanh nghiệp quý IV/2020 cơ bản là đã phục hồi, hai là ý thức tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp rất tốt và đặc biệt trong bối cảnh khó khăn các doanh nghiệp đã chung tay cùng nhà nước để thực hiện tốt nghĩa vụ ngân sách” - ông Cao Anh Tuấn cho biết.

Tại chương trình, đại diện VCCI, doanh nghiệp, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam đều đánh giá cao những nỗ lực gần đây của các bộ ngành trong đó có Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế trong việc hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp vượt qua khó khăn đại dịch Covid-19. Ông Lưu Hải Minh, Chủ tịch HĐQT, Công ty CP Công nghệ Nhật Hải, cho biết: “Chúng tôi đón mừng Thông tư 03 của Bộ Tài chính. Thông tư này đã rõ ràng hơn để các doanh nghiệp đầu tư về khoa học công nghệ quyết toán các khoản thuế TNDN được miễn. Thông tư cũng tạo động lực cho chúng tôi đầu tư thêm vào lĩnh vực khoa học công nghệ để phát triển ra những sản phẩm mới”.

2. Lao động (22/3) có bài “Mạnh tay xử lý trây ì nợ thuế để tránh hụt thu ngân sách” cho biết: Khó khăn của DN khi kinh doanh trong thời điểm dịch Covid-19 vẫn đang phức tạp là điều không thể phủ nhận. Thế nhưng, điều đáng nói đã xuất hiện tình trạng DN lợi dụng chính sách hỗ trợ về thuế để trây ì, không nộp thuế vào NSNN.

Trao đổi với Lao động, chuyên gia về thuế (Đại học Kinh doanh và công nghệ) cho rằng, ngành thuế cần thực hiện triệt để các biện pháp thu hồi nợ thuế đối với các trường hợp lợi dụng ảnh hưởng của dịch bệnh để cố tình trây ì nợ thuế. Trong trường hợp DN cứ trây ì thì ngành Thuế có thể phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, các bộ ngành liên quan trong việc thu hồi nợ đọng thuế.

3. Báo Pháp luật Việt Nam (22/3) có tin “Tổng cục Thuế Việt Nam giải đáp vướng mắc của doanh nghiệp Đài Bắc” cho biết: Chiều ngày 19/3, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Vũ Xuân Bách chủ trì cuộc họp giải đáp vướng mắc của một số doanh nghiệp (DN) Đài Bắc đang hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam. Tại cuộc họp, đại diện DN Đài Bắc trình bày vướng mắc liên quan đến chính sách thuế nhà thầu đối với các giao dịch mua bán chuyển giao quyền tài sản và quyền sở hữu hàng hóa giữa các bên có liên quan trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam.

Lắng nghe ý kiến, kiến nghị từ phía DN Đài Bắc, Phó Tổng cục trưởng Vũ Xuân Bách đã trực tiếp giải đáp các vướng mắc của DN Đài Bắc. Phó Tổng cục trưởng nhấn mạnh, cơ quan thuế Việt Nam luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các DN nước ngoài nói chung và DN Đài Bắc nói riêng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế khi thực hiện sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam.

4. Báo Tuổi Trẻ (22/3) có bài “Muốn nộp thuế cũng không được” cho biết: Đây là tình trạng chung của những người sở hữu căn hộ chung cư không được liệt kê trong văn bản hướng dẫn của ngành xây dựng khiến các giao dịch mua bán bị “treo” vì cơ quan thuế không biết đường tính thuế. Báo Tuổi Trẻ dẫn trường hợp của ông Việt Nguyễn. Ông Nguyễn sau khi công chứng hợp đồng mua bán căn hộ đã nộp hồ sơ làm thủ tục sang tên giấy chứng nhận quyền sở hữu căn hộ cho chủ mới. Ngày 23-2 ông Nguyễn nộp tờ khai thuế thu nhập cá nhân nhưng tới ngày 8/3, Chi cục Thuế quận 2 trả lời hồ sơ tính thuế thu nhập cá nhân của ông bị ngưng xử lý do công văn hướng dẫn của Sở Xây dựng không đề cập đến loại công trình có quy mô như chung cư nơi căn hộ của ông Nguyễn tọa lạc.

Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, cuối tháng 2-2021, Sở Xây dựng TP.HCM ban hành công văn gửi các sở, ngành hướng dẫn việc điều chỉnh, quy đổi về thời điểm tính toán đối với bảng giá nhà ở, công trình, vật kiến trúc xây dựng mới trên địa bàn TP. Trong phụ lục 1 của công văn này, một số công trình nhà ở được dẫn chiếu đến bảng 1 suất vốn đầu tư xây dựng công trình (liệt kê các loại công trình nhà ở theo quy mô và giá suất đầu tư) ban hành theo quyết định số 65 năm 2021 của Bộ Xây dựng.

Theo hướng dẫn của Sở Xây dựng, giá suất đầu tư là một trong những cơ sở để cơ quan thuế xác định giá nhà ở làm cơ sở để tính mức thuế thu nhập cá nhân và lệ phí trước bạ khi người dân bán hoặc đăng ký nhà ở. Tuy nhiên, phụ lục kèm theo quyết định 65 của Bộ Xây dựng lại thiếu 3 loại công trình nên các cơ quan thuế không có cơ sở để tính thuế cho người dân khi giao dịch, đăng ký.

Thông tin của báo Tuổi Trẻ cho biết ngày 9/3, Sở Xây dựng đã có văn bản khẩn gửi UBND TP đề xuất áp dụng suất vốn đầu tư công trình và giá xây dựng tổng hợp theo quyết định 44 năm 2018 của Bộ Xây dựng để tháo gỡ trước mắt tình trạng này.

5. Lao Động (20/3) có bài “YouTuber Việt sẽ bị khấu trừ thêm thuế từ Google” cho biết: Chính sách khấu trừ thuế đối với YouTuber từ phía Google bắt đầu được áp dụng từ ngày 1.6 tới có thể dẫn tới khả năng YouTuber Việt bị tình trạng thuế chồng thuế. Nhà sáng tạo nội dung chịu thêm gánh nặng thuế có thể dẫn đến hệ lụy càng phải chạy theo các nội dung câu views, phản cảm.

Còn đối với các trường hợp YouTuber lâu nay đã thực hiện nghĩa vụ thuế tại Việt Nam, theo thạc sĩ Khoa, từ ngày 1.6 tới có thể gặp tình trạng thuế chồng thuế. Theo đó, các YouTuber này vừa bị Google khấu trừ tiền thuế theo 2 mức trên ngay từ nguồn chi trả đối với doanh thu quảng cáo được chia sẻ, và vừa phải tiếp tục đóng thuế thu nhập tại Việt Nam sau đó.

“Theo tôi biết thì Việt Nam và Hoa Kỳ đã ký kết hiệp định tránh đánh thuế hai lần. Như vậy về nguyên tắc, YouTuber Việt có quyền làm thủ tục để yêu cầu cơ quan thuế tại Việt Nam xem xét miễn giảm. Tuy nhiên, việc xem xét, giải quyết như thế nào còn phụ thuộc vào quan điểm, nhận định vấn đề của phía cơ quan thuế’, thạc sĩ Khoa cho biết.

6. Báo Tuổi Trẻ (20/3) đưa tin “Ngành thuế siết quản lý hóa đơn” cho biết: Sau hàng loạt vụ mua bán hóa đơn quy mô lớn bị phanh phui trong thời gian gần đây, Tổng cục Thuế vừa có văn bản yêu cầu các cục thuế trên cả nước tập trung kiểm tra, thanh tra doanh nghiệp có rủi ro về in, phát hành, sử dụng, mua bán hóa đơn bất hợp pháp nhằm phát hiện xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về hóa đơn; rà soát, phát hiện kịp thời các trường hợp vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm về quản lý hóa đơn trên địa bàn.

7. Báo Tuổi Trẻ (20/3) có bài “Hàng loạt dự án thoát truy thu trăm tỉ tiền đất?” cho biết: Thanh tra Chính phủ vừa kiến nghị Thủ tướng không truy thu tiền sử dụng đất, tiền phạt chậm nộp hàng trăm tỉ đồng với nhiều dự án bất động sản quy mô lớn tại khu đô thị phía nam TP.HCM. Trước đó, theo kết luận thanh tra, số tiền doanh nghiệp phải nộp lên tới 935 tỉ đồng. Đây là trường hợp hi hữu sau hàng chục năm ban hành kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ lại kiến nghị Thủ tướng không tiếp tục truy thu tiền đất của các doanh nghiệp. Trước đó, năm 2011 Thanh tra Chính phủ đã ban hành kết luận thanh tra số 2889 về việc chấp hành pháp luật trong công tác quy hoạch sử dụng đất, xây dựng và quản lý sử dụng đất tại TP.HCM. Kết luận thanh tra đã yêu cầu 10 dự án bất động sản trong khu đô thị phía nam TP.HCM phải nộp 935 tỉ đồng tiền sử dụng đất, tiền phạt chậm nộp.

Dù Thanh tra Chính phủ kết luận vậy, nhưng những năm qua UBND TP.HCM đã nhiều lần có văn bản kiến nghị Thủ tướng cho miễn giảm, không truy thu 935 tỉ đồng tiền đất từ các nhà đầu tư dự án tại khu đô thị nam thành phố.

Từ kiến nghị của TP.HCM, năm 2020 Phó thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình đã yêu cầu Thanh tra Chính phủ phối hợp với các bộ Tài chính, Tài nguyên và môi trường, Xây dựng và UBND TP.HCM kiểm tra, rà soát lại khoản tiền 935 tỉ đồng trong kết luận 2889 của Thanh tra Chính phủ. Đồng thời kiểm tra, rà soát việc điều chỉnh quy hoạch, giao đất, tính tiền sử dụng đất, tiến độ thực hiện các dự án theo quy hoạch.

Kết quả kiểm tra, rà soát của đoàn công tác liên ngành tại khu đô thị phía nam TP.HCM cho thấy đề xuất miễn, giảm và không truy thu hàng trăm tỉ đồng tiền đất của UBND TP.HCM là có cơ sở. Vì vậy, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng không truy thu tiền sử dụng đất, tiền phạt chậm nộp tại các dự án.

8. Người lao động (22/3) có tin “Gỡ vướng về thuế cho doanh nghiệp thủy sản” thông tin: Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết vừa nhận được Công văn 2550/BTC-TCT của Bộ Tài chính xác nhận sản phẩm thủy sản là hàng chế biến và được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (DN). Cụ thể, Bộ Tài chính căn cứ vào ý kiến chuyên môn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng cục Thống kê - Bộ Kế hoạch và Đầu tư xác nhận 3 hoạt động của DN thủy sản gồm: chế biến từ sản phẩm tươi sống đã qua đông lạnh đến âm 18 độ C, chế biến từ sản phẩm tươi sống thành sản phẩm chín và chế biến từ nguyên liệu có pha trộn gia vị phụ liệu để ra hàng giá trị gia tăng là hoạt động chế biến thủy sản.

9. Báo Diễn đàn doanh nghiệp (19/3) có bài “Một số lưu ý khi quyết toán thuế thu nhập cá nhân” cho biết: Với việc Luật Quản lý thuế có hiệu lực từ 1/7/2020, UBTVQH ban hành Nghị quyết số 954/2020 điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế TNCN. Mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm); mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Các trường hợp đã tạm nộp thuế theo mức giảm trừ gia cảnh cũ được xác định lại số thuế TNCN phải nộp theo mức giảm trừ gia cảnh quy định tại Nghị quyết 954/2020 khi quyết toán thuế. Mức giảm trừ gia cảnh được áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2020. Bài báo dẫn lại một số quy định đáng chú ý trong thời hạn khai, nộp hồ sơ quyết toán thuế TNCN.

10. Báo Đại đoàn kết (22/3) có tin “Cách tính thuế mới đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh” cho biết: Bộ Tài chính vừa Dự thảo Thông tư hướng dẫn thuế và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Đối tượng áp dụng của Thông tư là các cá nhân, nhóm cá nhân và hộ gia đình có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc tất cả các lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật; tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân, tổ chức trả thu nhập cho cá nhân kinh doanh.

II. Vấn đề về hải quan

11. Nhân dân có tin “Chặt đứt nhiều đường dây buôn lậu ma túy lớn” cho biết: Do ảnh hưởng đại dịch Covid-19, tình hình XNK trên địa bàn TPHCM giảm, nhưng tình trạng buôn lậu ma túy xuyên quốc gia vẫn diễn biến phức tạp. Các đối tượng buôn lậu có nhiều chiêu thức tinh vi hòng qua mắt lực lượng chức năng. Nhờ cảnh giác cao độ cùng việc triển khai các giải pháp nghiệp vụ, lực lượng hải quan TP đã liên tục phá án, ngăn chặn được nhiều đường dây buôn lậu ma túy lớn.

III. Vấn đề về chứng khoán

12. Báo Đầu tư (22/3) có bài “Chờ cuộc đại phẫu HOSE” cho biết: Tại cuộc họp với Tập đoàn FPT ngày 9/3, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đồng tình với phương án FPT nêu ra vì cũng trùng với một trong ba phương án ngành chứng khoán trình Bộ Tài chính trước đó. Tuy nhiên, Bộ trưởng phải báo cáo Thủ tướng về phương án xử lý nghẽn lệnh này. Hiện tại đã hơn 10 ngày trôi qua, thị trường chưa nhận được thông tin mới về việc Chính phủ đồng thuận hay không với phương án gỡ nghẽn mà Bộ Tài chính trình lên.

Tình trạng nghẽn lệnh gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của hàng vạn nhà đầu tư và đã diễn ra gần 4 tháng. Dư luận không ngớt lời chỉ trích, đặt câu hỏi về trách nhiệm nhà quản lý ở đâu. Nhưng đằng sau những ức chế tâm lý, nhiều người dân chuyển sang ngạc nhiên trước thực trạng kín tiếng của lãnh đạo HOSE cũng như UBCKNN. Không có một phát ngôn chính thống nào, rõ ràng nào về giải pháp cho tình trạng nghẽn lệnh được đưa ra, ngoài việc ông Lê Hải Trà, Tổng Giám đốc HOSE thông tin về một vài ý tưởng mang tính gợi mở nhưng nâng lô lên 1000, hay không cho phép huỷ, sửa lệnh và UBCKNN cũng mới chỉ có hướng dẫn xử lý hồ sơ chuyển sàn giao dịch.

Vì sao HOSE cũng như UBCKNN không công bố giải pháp và thực thi sớm các giải pháp và thực thi sớm các giải pháp để giảm căng thẳng cho tình trạng nghẽn lệnh? câu hỏi này được nhiều nhà đầu tư và công ty chứng khoán đặt ra với cơ quan quản lý nhưng cơ quan này dường như “bất lực tòng tâm”…

13. Báo Nhân dân (22/3) có bài “Khắc phục tình trạng nghẽn lệnh chứng khoán” cho biết: Đã có ba doanh nghiệp niêm yết đầu tiên chính thức xung phong tự nguyện chuyển sàn giao dịch từ HOSE sang HNX nhằm cứu cánh tạm thời cho tình trạng nghẽn lệnh tại HOSE. Ngay khi giải pháp chuyển sàn được đưa ra, một số thành viên thị trường bày tỏ lo ngại khả năng ảnh hưởng đến quyền lợi của doanh nghiệp niêm yết. Vì thanh khoản trên HNX gần đây thấp hơn nhiều so với HOSE, giao dịch ít sôi động hơn nên có thể tác động đến cơ hội huy động vốn qua sàn của doanh nghiệp. UBCKNN cho biết, việc chuyển sàn chỉ áp dụng với các doanh nghiệp tự nguyện và đây là phương án tạm thời.

IV. Vấn đề về doanh nghiệp nhà nước

14. Báo Pháp luật Việt Nam (22/3) có bài “Cổ phần hóa DNNN: Nghị định mới ban hành, vẫn vướng!” cho biết: Theo lãnh đạo Cục Tài chính DN, Bộ Tài chính, để đẩy nhanh tiến độ CPH, về cơ chế chính sách, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 121/2020/NĐ-CP ngày 09/10/2020 và Nghị định 140/2020/NĐ-CP ngày 30/11/2020. Hiện Cục Tài chính DN đang gửi lấy ý kiến rộng rãi của các cơ quan, đơn vị về các Thông tư hướng dẫn Nghị định 140/2020/NĐ-CP của Bộ Tài chính.

Đại diện, Cục Tài chính DN cũng thừa nhận, từ khi Nghị định 140/2020/NĐ-CP được ban hành, trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện đã phát sinh một số vướng mắc. Song song với xử lý vướng mắc, Lãnh đạo Cục Tài chính DN cho biết, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ ban hành Nghị quyết 161/NQ-CP ngày 29/10/2020 về đẩy mạnh đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của DNNN, trong đó giao nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, đơn vị, tập đoàn kinh tế, tổng công ty thực hiện.

V. Vấn đề về ngân sách

15. Kinh tế Sài gòn (18/3) có tin “Thu ngân sách lần đầu tăng kể từ sau đại dịch” cho biết: Trong 2 tháng đầu năm, thu ngân sách nhà nước ước đạt 286.700 tỉ đồng, bằng 21,3% dự toán và tăng 0,6% so với cùng kỳ năm 2020. Theo Bộ Tài chính, việc duy trì được tiến độ thu ở mức khá cho thấy sức chống chịu của nền kinh tế và khả năng thích ứng của doanh nghiệp đã được cải thiện.

VI. Vấn đề về bảo hiểm

16. Thanh niên (20/3) có bài “Ngân hàng 'trúng đậm' từ dịch vụ bảo hiểm” cho biết: Việc phân phối bảo hiểm của các ngân hàng đã mang lại thu nhập lớn cho các nhà băng. Điều này lý giải vì sao các ngân hàng liên tục ký kết với các công ty bảo hiểm phân phối sản phẩm bảo hiểm qua mạng lưới.

Thực tế, thị trường bảo hiểm năm 2020 tăng trưởng khá mạnh. Theo Bộ Tài chính, tổng doanh thu phí bảo hiểm năm 2020 ước đạt 184.662 tỉ đồng, tăng 15% so với 2019. Trong đó, doanh thu phí bảo hiểm lĩnh vực phi nhân thọ ước đạt 57.102 tỉ đồng, tăng 8% so với 2029; lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ ước đạt 127.560 tỉ đồng, tăng 19,6%.

Ông Ngô Trung Dũng, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, nhận xét: Hiện nay hợp đồng bảo hiểm nhân thọ vào khoảng 11 triệu hợp đồng, trong khi dân số gần 100 triệu dân, một số trường hợp có vài hợp đồng, điều này có nghĩa số hợp đồng hiện nay chỉ chiếm 10% dân số. Hơn nữa, tầng lớp trung lưu là đối tượng tham gia bảo hiểm nhiều nhất cũng có tỷ lệ gia tăng nhanh, nên tiềm lực và dư địa cho dịch vụ bảo hiểm vẫn còn khá lớn.

VII. Vấn đề về giá

17. Thanh niên (20/3) có tin “Lập đoàn kiểm tra về giá, phụ thu ngoài giá của 12 hãng tàu kinh doanh tại Việt Nam” cho biết: Cục Hàng hải Việt Nam vừa có công văn gửi các hãng tàu, đại diện hãng tàu tại Việt Nam thông báo sẽ tiến hành kiểm tra về giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển container bằng đường biển. Theo Cục Hàng Hải Việt Nam, đoàn kiểm tra sẽ có đại diện Bộ Tài chính (Cục Quản lý giá), Bộ GTVT…

Hữu Nghĩa

Theo Trang tin điện tử Bộ Tài chính