Điểm báo ngày 06/03/2023

I. Vấn đề về trái phiếu doanh nghiệp

1. Baochinhphu.vn (5/3) có tin “Chính phủ ban hành quy định mới về phát hành trái phiếu doanh nghiệp”; VnExpress (5/3) có tin “Doanh nghiệp phát hành trái phiếu được kéo dài kỳ hạn thêm 2 năm”; Tuổi trẻ (6/3) có tin “Thay đổi điều kiện thanh toán trái phiếu đến hạn: Phải được sự đồng ý của chủ sở hữu”; Tiền phong (6/3) có tin “Trái phiếu đến hạn: DN có thể thanh toán bằng tài sản khác”; Nhân dân (6/3) có tin “Được thanh toán gốc, lãi trái phiếu đến hạn bằng tài sản khác”; Lao động (6/3) có tin “Tháo nút thắt cho trái phiếu doanh nghiệp”; Tin tức – TTXVN (5/3) có tin “Chính phủ ban hành quy định mới về phát hành trái phiếu doanh nghiệp”; VTV.vn (5/3) có tin “Doanh nghiệp có thể đàm phán thanh toán gốc, lãi trái phiếu bằng tài sản khác”; VnEconomy (5/3) có tin “Quy định mới cho phép thanh toán gốc, lãi trái phiếu đến hạn bằng tài sản khác”; Diễn đàn doanh nghiệp (5/3) có tin “Chính thức ban hành Nghị định mới về trái phiếu doanh nghiệp”; Thời báo ngân hàng (6/3) có tin “Nghị định số 08/2023/NNĐ-CP: Lối mở cho trái phiếu doanh nghiệp”; Người lao động (5/3) có tin “Chính thức cho phép doanh nghiệp thanh toán trái phiếu bằng tài sản khác” và nhiều báo khác cho biết: Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các Nghị định quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế. Nghị định có hiệu lực từ ngày 5/3/2023 với nhiều điểm mới về trách nhiệm của doanh nghiệp phát hành trái phiếu.

Cụ thể, trước đây doanh nghiệp không được thay đổi kỳ hạn trái phiếu đã phát hành, nhưng quy định mới sửa đổi cho phép kéo dài thời hạn của trái phiếu thêm tối đa 2 năm. Trong trường hợp trái chủ không đồng ý thay đổi này, doanh nghiệp "phải có trách nhiệm đàm phán để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư". Nếu quá trình đàm phán vẫn không đạt kết quả như mong đợi, doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ với trái chủ theo phương án phát hành trái phiếu đã công bố.

Với trái phiếu chào bán trong nước, nếu DN không thể thanh toán đầy đủ và đúng hạn nợ gốc, lãi bằng tiền đồng theo phương án công bố trước đó thì có thể đàm phán với trái chủ để thanh toán bằng những tài sản khác. Điều này cần đảm bảo nguyên tắc là trái chủ chấp thuận và doanh nghiệp phải công bố thông tin bất thường, chịu trách nhiệm về tình trạng pháp lý của tài sản dùng để thanh toán.

Nghị định mới ban hành cũng tạm ngưng quy định xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân. Theo quy định cũ, để mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, nhà đầu tư cá nhân cần nắm giữ danh mục chứng khoán (không bao gồm giá trị vay ký quỹ) tối thiểu 2 tỷ đồng trong 180 ngày.

Quy định cũ về thời gian phân phối trái phiếu không quá 30 ngày (kể từ khi công bố thông tin đợt chào bán) cũng không còn hiệu lực thi hành. Điều này cho phép doanh nghiệp có thêm thời gian tìm kiếm nhà đầu tư, tăng khả năng thành công cho đợt chào bán.

II. Vấn đề về thuế, phí, lệ phí

2. Báo Thanh niên (4/3) có bài “Vẫn chưa bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng dầu?” cho biết: Bộ Tài chính đang lấy ý kiến xây dựng dự án luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), trong đó đề xuất tăng thuế đối với nhiều mặt hàng. Tuy nhiên, các chuyên gia lẫn người dân kỳ vọng sẽ bỏ sắc thuế này đối với xăng dầu.

Chuyên gia kinh tế Bùi Trinh phân tích hiện nay khi DN gặp khó khăn thì Chính phủ cần xem xét các giải pháp hỗ trợ để thúc đẩy kinh tế phát triển. Hơn nữa, sắp tới giá điện cũng sẽ tăng thì DN sẽ chịu gánh nặng chi phí rất lớn. Đó là chưa kể hai nhà máy lọc dầu Dung Quất và Nghi Sơn đã được công bố là đáp ứng 70 - 75% nhu cầu xăng của cả nước thì tại sao lại vẫn tính theo giá nhập khẩu cộng với các loại thuế. TS Bùi Trinh nêu vấn đề: Tại sao không thể bỏ thuế TTĐB với xăng, giải thích của Bộ Tài chính trong thời gian qua vẫn thiếu thuyết phục.

Đồng tình, Luật sư Trương Thanh Đức nhận định: Cơ sở để áp thuế TTĐB với xăng như nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường là chưa đúng, chưa chuẩn về cơ bản. Bởi hiện nay VN không có giải pháp thay thế cho nguồn nhiên liệu này do năng lượng tái tạo chưa phát triển mạnh.

Mới đây, Báo Chính phủ đưa tin trả lời kiến nghị của một số cử tri đề nghị bỏ thuế TTĐB đối với xăng, Bộ Tài chính cho biết thu thuế TTĐB là phù hợp thông lệ quốc tế, góp phần giảm phát thải ra môi trường. Xăng là nhiên liệu gốc hóa thạch, không tái tạo cần phải sử dụng tiết kiệm nên hầu hết các nước đều thu thuế TTĐB đối với mặt hàng này. Tại VN, mặt hàng xăng thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB từ năm 1995. 

3. Báo Lao động (6/3) có bài “Đánh thuế tiêu thụ đối với nước ngọt: Vì sức khỏe người dân, không nên trì hoãn” cho biết: Dự thảo thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) có nội dung đáng chú ý là lần đầu tiên áp dụng thuế đối với mặt hàng nước ngọt. Mục tiêu được đưa ra là nhằm hạn chế các sản phẩm có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe con người…

Tuy nhiên, Hiệp hội Bia, rượu, nước giải khát Việt Nam (VBA) cho rằng, việc Bộ Tài chính phải đảm bảo nguồn thu ngân sách thông qua tăng thuế là cần thiết, nhưng chưa nên thực hiện với bia, rượu, ít nhất tới năm 2025. Theo Hiệp hội, các doanh nghiệp ngành đồ uống chưa hồi phục sau gần 3 năm chịu tác động từ dịch bệnh. Việc tăng thuế trong giai đoạn phục hồi này sẽ khiến khó khăn của họ trầm trọng hơn.

4. Thời báo ngân hàng (6/3) có bài “Thuế bất động sản: Kỳ vọng hạn chế tình trạng đầu cơ” cho biết: Dự thảo Luật Thuế bất động sản tách riêng đất ở và nhà ở với mục tiêu tính thuế đầy đủ và công bằng hơn. Cơ quan quản lý cũng sẽ áp thuế suất cao hơn với nhà, đất lấn chiếm, bỏ hoang, căn hộ chung cư giá trên 50 triệu/m2.

Các chuyên gia đồng tình việc tách bạch nhà ở, đất ở và các loại hình bất động sản để đánh thuế sẽ giúp giảm tình trạng đầu cơ, ổn định thị trường tránh lãng phí và tăng thu ngân sách. Ông Nguyễn Văn Đính – Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, các quy định về thuế nhà, đất hiện tại đã lạc hậu, chưa kiểm soát, ngăn chặn được các hành vi đầu cơ, đẩy giá.

GS. Đặng Hùng Võ – nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, điều quan trọng là trước mắt cần xây dựng và cập nhật được khung giá đất thị trường. Kế đó cần có lộ trình xây dựng, hoàn thiện hệ thống quản lý địa chính, nhà đất. Khi đã hoàn thiện được hệ thống quản lý, liên kết được dữ liệu toàn quốc rồi thì mới bàn tính đến mức thuế suất và thu thế nào cho hiệu quả.

- Cũng về vấn đề này, Báo Thanh niên (4/3) có bài “Chưa ủng hộ việc đánh thuế nhà, đất thứ hai” cho biết: Các chuyên gia lo ngại việc đánh thuế nhà đất thứ hai dễ dẫn đến tình trạng thuế chồng thuế. Do đó, giá bất động sản tại TP. HCM sẽ tăng thêm bởi vì tăng thuế gây bất lợi cho những người chưa có nhà ở. Trong trường hợp vẫn thực hiện đánh thuế bất động sản thứ hai thì cần có chính sách hỗ trợ cho người tạo lập BĐS đầu tiền về thuế có cơ hội tiếp cận vốn.

5. Báo Tiền phong (4/3) có bài “Đánh thuế VAT đề giảm giá phân bón?” cho biết: Theo các doanh nghiệp, một bất cập lớn khiến giá phân bón vẫn neo ở mức cao là do không được khấu trừ thuế GTGT. Do đó, DN thường hạch toán toàn bộ chi phí phát sinh về thuế vào chi phí sản xuất, dẫn đến giá thành phân bón sản xuất trong nước tăng.

TS Phùng Hà, Tổng thư ký Hiệp hội phân bón Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh giá phân bón còn ở mức cao, Chính phủ cần khẩn trương kiến nghị Quốc hội đưa phân bón vào diện chịu thuế VAT. Số thuế VAT đầu vào hằng năm, DN sẽ được khấu trừ và không phải tính vào chi phí sản xuất. Từ đó, DN có dư địa để giảm giá bán cho người dân.

Hiện Bộ NN&PTNT đã đề nghị Bộ Tài chính tổn hợp, báo cáo Chính phủ xem xét, sửa đổi Luật thuế 71 theo hướng đưa phân bón thuộc đối tượng chịu thuế VAT. Tuy nhiên, mức thuế suất cần hợp lý để không ảnh hưởng đến đời sống nông dân.

6. Báo Công an nhân dân (4/3) có bài “Doanh nghiệp kêu khó khi đổ dồn nộp các khoản gia hạn thuế vào cuối năm” cho biết: Góp ý vào Dự thảo Nghị định gia hạn thời gian nộp thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và tiền thuê đất trong năm 2023, VCCI cho rằng việc đổ dồn nộp các khoản gia hạn thuế vào cuối năm gây khó cho DN.

Theo VCCI, hiện các Nghị định số 41/2020/NĐ-CP, Nghị định số 52/2021/NĐ-CP và Nghị định số 34/2022/NĐ-CP cho phép DN lùi thời điểm nộp thuế từ nửa đầu năm sang nửa cuối năm nhưng vẫn phải hoàn thành toàn bộ nghĩa vụ thuế vào tháng 12/2023. Các DN phản ánh rằng, thực hiện chính sách này trong ba năm qua, việc dồn toàn bộ nghĩa vụ nộp thuế vào dịp cuối năm, tập trung vào tháng 12 gây nhiều khó khăn về dòng tiền cho các DN. Thông thường, đây là dịp các DN cần nhiều vốn lưu động ngắn hạn để chuẩn bị cho các đơn hàng dịp tết và thưởng tết cho người lao động. Thêm vào đó, các ngân hàng thương mại cũng thường không muốn cho vay các khoản ngắn hạn vắt từ cuối năm này sang đầu năm sau, và yêu cầu khách hàng phải đáo hạn khoản vay trước ngày 31/12 hằng năm, do đây là thời điểm các ngân hàng thương mại phải tuân thủ quy định về giới hạn tăng trưởng tín dụng. Các yếu tố này khiến thời điểm 31/12 biến thành một nút thắt cổ chai về dòng vốn ngắn hạn của cả nền kinh tế, khi mà cầu về vốn lưu động thì cao nhưng cung lại thấp.

Do đó, VCCI đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu và báo cáo Chính phủ và Quốc hội để có giải pháp cho vấn đề này. Nếu có thể thì nên cho phép gia hạn 6 tháng thời điểm nộp cho toàn bộ các kỳ kê khai và nộp thuế trong năm 2023.

7. Báo Tuổi trẻ (4/3) có bài “Xem xét lại công nhân PouYuen mất việc bị thu thuế”; Tiền phong (4/3) có bài “TPHCM xem xét lại việc thu thuế tiền hỗ trợ lao động mất việc”; Lao động (4/3) có bài “Chính sách, thuế và tính nhân văn” cho biết: tại cuộc họp về KT-XH ngày 03/3, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi đề nghị Cục Thuế TP thông tin rõ vấn đề thu thuế với khoản tiền hỗ trợ mất việc làm cho công nhân PouYuen. Dù đúng quy định pháp luật, nhưng theo ông Mãi, số tiền này không đáng bao nhiêu và nếu đánh giá lại thấy cần thiết thì kiến nghị không thu khoản này.

Cục Thuế TP cho biết, căn cứ quy định hiện hành, chỉ có khoản trợ cấp thôi việc chi trả theo Luật bảo hiểm xã hội và Bộ luật lao động sẽ không tính vào thu nhập chịu thuế. Tuy nhiên, với lao động PouYuen, công ty đã trả một khoản ngoài quy định nên phải tính vào phần thu nhập chịu thuế. Nếu khoản trợ cấp từ 2 triệu đồng trở lên và được chi trả sau thời điểm kết thúc hợp đồng lao động bị khấu trừ 10%. Nhiều công nhân cảm thấy không vui khi bị thu thuế thu nhập với tiền trợ cấp thất nghiệp. Nhiều ý kiến cũng đề nghị xem lại khoản thu này.

TS Trương Minh Huy Vũ nhấn mạnh: “Với đà suy giảm kinh tế này, nếu các vấn đề xã hội không được quan tâm thì sẽ dễ trở thành các vấn đề khác như an ninh trật tự, an ninh chính trị”.

8. Báo Tuổi trẻ (4/3) có bài “Ngành thuế nắm thông tin của hơn 53.580 cá nhân kinh doanh online” cho biết: Theo Tổng cục Thuế, tính đến cuối tháng 2/2023, hơn 280 sàn TMĐT đã cung cấp thông tin trên Cổng thông tin TMĐT của Tổng cục Thuế. Từ dữ liệu khai thác trên Cổng TMĐT, cơ quan thuế đang theo dõi danh sách của 53.580 cá nhân và hơn 16.000 tổ chức đăng ký bán hàng trên sàn. Tổng giá trị giao dịch khoảng 5.500 tỉ đồng. Theo quy định, cá nhân kinh doanh thuộc diện chịu thuế GTGT 1% và thuế TNCN 0,5% nếu có phát sinh doanh thu từ 100 triệu đồng/năm trở lên.

III. Vấn đề về quản lý bảo hiểm

9. Báo Đầu tư Chứng khoán (6/3) có bài “Doanh nghiệp bảo hiểm “Ngóng” hướng dẫn” cho biết: Báo Đầu tư Chứng khoán nhận được phản ánh của doanh nghiệp ngành bảo hiểm về tình trạng nhiều hoạt động kinh doanh bị ách tắc do quy định cũ hết hiệu lực, quy định mới chưa được ban hành. Luật kinh doanh bảo hiểm sửa đổi có hiệu lực từ ngày 1/1/2023, nhưng cho tới nay, các nghị định, thông tư hướng dẫn Luật vẫn chưa được ban hành. Điều này khiến doanh nghiệp bảo hiểm bối rối không biết phải triển khai ra sao.

Theo luật sư Đỗ Hồng Sơn, Đoàn Luật sư Hà Nội, việc trống vắng Nghị định hướng dẫn Luật kinh doanh bảo hiểm còn ảnh hưởng đến chế độ báo cáo tài chính, việc ra sản phẩm mới, khiến cho công ty doanh nghiệp vận hành gián đoạn, không liên tục, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng.

Trao đổi với phóng viên gần đây, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, để tăng cường trách nhiệm của đại lý tổ chức trong việc tư vấn sản phẩm, trong các văn bản hướng dẫn Luật, Bộ Tài chính dự kiến bổ sung nhóm quy định liên quan đến trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác, thống tin cho bên mua bảo hiểm, quản lý chất lượng của nhân viên tư vấn trong đại lý tổ chức; bổ sung trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm trong việc kiểm tra, đánh giá và đảm bảo chất lượng dịch vụ đại lý bảo hiểm, đặc biệt là đối với kênh ngân hàng.

IV. Vấn đề về đầu tư công

10. Báo Pháp luật Việt Nam (6/3) đưa có tin “Nhiều bộ, ngành địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn”; VTV.vn (5/3) có tin “Giải ngân vốn đầu tư công mới đạt 6,55% kế hoạch”; Vneconomy (5/3) có tin “Giải ngân vốn đầu tư công 2 tháng thấp hơn cùng kỳ nhưng nhiều địa phương sớm "bứt tốc" trên 20%”  cho biết: Bộ Tài chính cho biết, tỷ lệ ước giải ngân vốn đầu tư công 2 tháng mới đạt 6,55% kế hoạch năm 2023, nếu so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thì tỷ lệ giải ngân đạt 6,97%, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2022 (8,61%); trong đó vốn trong nước đạt 7,24% (cùng kỳ năm 2022 đạt 9,22%), vốn nước ngoài đạt 0,40% (cùng kỳ năm 2022 đạt 0,20%).

Tính đến hết tháng 2 có 10 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 10%. Một số bộ, địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt cao gồm Điện Biên (23,44%), Tiền Giang (21,04%), Lâm Đồng (20,31%). Ngoài ra, có 50/52 Bộ và 19/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt dưới 5%, trong đó có 44 Bộ chưa giải ngân kế hoạch vốn..

V. Vấn đề về công tác cán bộ

11. Báo Lao động (6/3) có tin “Bộ Tài chính: Kịp thời chuyển hồ sơ vụ việc có dấu hiệu tội phạm về kinh tế, tham nhũng, tiêu cực sang cơ quan điều tra” cho biết: Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc vừa ký ban hành Chỉ thị số 01/CT-BTC về việc tiếp tục tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong thực thi công vụ; luân chuyển, điều động và chuyển đổi vị trí công tác; kiểm soát quyền lực, trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác quản lý cán bộ, trách nhiệm nêu gương; chống chạy chức, chạy quyền và phòng chống tham nhũng của công chức, viên chức Bộ Tài chính.

Hữu Nghĩa

Theo Trang tin điện tử Bộ Tài chính