Điểm báo ngày 13/3/2024

I. Vấn đề nổi bật

1. Các báo: Đại biểu nhân dân (12/3) có tin “Bộ Tài chính tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư “Việt Nam - Điểm đến đầu tư” tại Nhật Bản”; Baochinhphu (12/3) có tin “Xúc tiến 'Việt Nam – Điểm đến đầu tư' tại Nhật Bản”; Thanh tra (12/3) có tin “Hội nghị xúc tiến đầu tư “Việt Nam - Điểm đến đầu tư” tại Nhật Bản”; Lao động (12/3) có tin “Thị trường chứng khoán Việt Nam được các nhà đầu tư Nhật Bản chào đón”; VnEconomy (12/3) có tin “Nhiều nhà đầu tư Nhật Bản quan tâm cơ hội đầu tư chứng khoán Việt Nam”; Vietnamplus (12/3) có tin “Thị trường chứng khoán Việt Nam được các nhà đầu tư Nhật Bản chào đón”; Tuổi trẻ (12/3) có tin “Sang Nhật Bản, Hàn Quốc mời gọi đầu tư chứng khoán Việt”; Pháp luật Việt Nam (12/3) có tin “Nhà đầu tư Nhật Bản quan tâm đến cơ hội đầu tư tại thị trường chứng khoán Việt Nam”; VTV (12/3) có tin “Việt Nam trở thành đối tác quan trọng của Nhật Bản”; Bnews (12/3) có tin “Việt Nam trở thành đối tác quan trọng của Nhật Bản”; Thời báo Ngân hàng (12/3) có tin “Việt Nam - điểm đến đầu tư”  cho biết: Sáng 12/3, tại Thủ đô Tokyo, Nhật Bản, Bộ Tài chính đã tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư “Việt Nam - Điểm đến đầu tư”. Đây là sự kiện tiếp nối thành công của Hội nghị xúc tiến đầu tư tại Hàn Quốc và nằm trong chương trình công tác xúc tiến đầu tư tài chính của Đoàn công tác của Bộ Tài chính, UBCKNN. Hội nghị đã thu hút hơn 200 đại biểu đến từ các doanh nghiệp hàng đầu của Nhật Bản và Việt Nam là các định chế tài chính, ngân hàng, tập đoàn bảo hiểm nhân thọ, quỹ đầu tư, công ty chứng khoán và các tập đoàn, doanh nghiệp của hai nước tham dự.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc kỳ vọng sau Hội nghị này, các doanh nghiệp hai nước sẽ có thêm nhiều ý tưởng và dự án hợp tác mới để làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Nhật Bản. Đồng thời, Chính phủ Nhật Bản, các cơ quan, tổ chức có liên quan của Nhật Bản tiếp tục phối hợp, thắt chặt mối quan hệ giữa hai dân tộc, tạo ra môi trường đầu tư thông thoáng và hỗ trợ các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư tại Việt Nam.

Tại Hội nghị, đại diện các công ty chứng khoán, doanh nghiệp niêm yết lớn trên thị trường chứng khoán Việt Nam đã trình bày các bài tham luận về cơ hội đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam, tiềm năng phát triển tài chính xanh, nhu cầu vốn của doanh nghiệp niêm yết cho phát triển bền vững, an ninh năng lượng cũng như nhu cầu hợp tác phát triển bền vững với nhà đầu từ nước ngoài.

Trong phiên đối thoại chính sách tại Hội nghị, các nhà đầu tư Nhật Bản đã có nhiều câu hỏi đối với các chính sách phát triển thị trường chứng khoán, nâng hạng thị trường - thu hút các dòng vốn mới... Chủ tịch UBCKNN Vũ Thị Chân Phương đã trực tiếp trao đổi những giải pháp giải quyết vấn đề còn vướng mắc trong công tác nâng hạng thị trường cũng như chính sách để tăng cường các quy định về công bố thông tin, giao dịch nội gián, nâng cao chất lượng doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

II. Vấn đề Quốc hội quan tâm

2. Các báo: Vietnamnet (12/3) có tin “Thanh tra bán bảo hiểm qua ngân hàng đối với 2 công ty bảo hiểm lớn”; Dân trí (12/3) có tin “Thanh tra 10 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, kiến nghị xử lý 21.000 tỷ đồng”; Tiền Phong (12/3) có tin “6 doanh nghiệp bảo hiểm vào ‘tầm ngắm’ thanh tra”;  Lao động (13/3) có tin “Dự kiến thanh tra 6 doanh nghiệp bảo hiểm trong năm 2024”; Người lao động (13/3) có tin “Thanh tra 6 doanh nghiệp bảo hiểm trong năm 2024”; An ninh thủ đô (13/3) có tin “Bán bảo hiểm qua ngân hàng: Lộ diện 2 doanh nghiệp sắp bị thanh tra”; Công lý và xã hội (13/3) có tin “Thanh tra bảo hiểm Cathay Life Việt Nam và Mirae Asset Prévoir”; Dân sinh (12/3) có bài “Thanh tra 10 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ, kiến nghị xử lý 21.000 tỷ đồng”; Người quan sát (12/3) có tin “Thanh tra bán bảo hiểm qua ngân hàng đối với 2 công ty bảo hiểm lớn”; Tiền phong (13/3) có tin “7 tỉnh, thành muốn đầu tư dự án kinh doanh đặt cược”; Thanhnien.vn (12/3) có tin “Bộ trưởng Tài chính nói về kế hoạch triển khai đặt cược bóng đá quốc tế”; Laodong.vn (12/3) có tin “Bộ Tài chính nêu lý do đặt cược bóng đá quốc tế chưa thể triển khai”; Tuoitre.vn (12/3) có tin “Bộ trưởng Bộ Tài chính báo cáo về đặt cược bóng đá quốc tế, đua ngựa, đua chó”; VnExpress (13/3) có tin “Lý do chưa có doanh nghiệp được cá cược bóng đá, đua ngựa”; Znews (13/3) có tin “Bảy tỉnh, thành muốn đầu tư kinh doanh đặt cược”; và nhiều báo khác cho biết: Dự kiến vào ngày 18/3 tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành chất vấn Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc, Bộ trưởng đã có báo cáo về những nội dung liên quan trong phiên chất vấn tới.

- Liên quan lĩnh vực bảo hiểm, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, thời gian qua, Bộ Tài chính đã tăng cường nhiều giải pháp để chấn chỉnh những mặt trái, sai lệch trong triển khai hoạt động khai thác các sản phẩm bảo hiểm trên thị trường bảo hiểm nhân thọ nói chung và kênh bancassurance nói riêng. Cụ thể, đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 10 trong 17 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ có triển khai bán bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trong năm 2022, 2023. Năm 2024, Bộ Tài chính có kế hoạch thanh tra 6 doanh nghiệp bảo hiểm. Trong đó sẽ thanh tra việc triển khai bán bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với 2 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ (Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Mirae Asset Prévoir, Công ty TNHH Bảo hiểm Cathay Life Việt Nam).

- Liên quan đến hoạt động kinh doanh đặt cược, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, từ năm 2017 đến nay, có 7 tỉnh, thành đề nghị Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư dự án kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó. Thủ tướng đã phê duyệt chủ trương đầu tư cho một dự án đầu tư trường đua ngựa (có đặt cược) tại huyện Sóc Sơn (Hà Nội). Tuy nhiên, đến nay dự án chưa triển khai do vướng mắc về cơ chế góp vốn. 6 dự án còn lại đang trong quá trình xin phê duyệt chủ trương đầu tư. Cũng vì thế, đến nay chưa có doanh nghiệp nào được cấp giấy phép kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó.

Đối với đặt cược bóng đá quốc tế, theo quy định, doanh nghiệp thí điểm kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế phải được lựa chọn thông qua đấu thầu. Tuy nhiên, Luật Đấu thầu năm 2013 chưa có quy định về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư kinh doanh… Ngày 27/2, Chính phủ đã ban hành Nghị định hướng dẫn quy định về trình tự, thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện đầu tư kinh doanh. Bộ Tài chính đang hoàn thiện để lấy ý kiến các Bộ, ngành sửa đổi Nghị định số 06 quy định cụ thể về điều kiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư kinh doanh đặt cược bóng đá quốc tế.

III. Vấn đề về thuế

3. Truyền hình Quốc hội (12/3) có tin “Tổng cục Thuế tổ chức hỗ trợ trực tuyến quyết toán thuế năm 2023”; Baotintuc.vn (12/3) có bài “Hỗ trợ quyết toán thuế trên nền tảng số”; Dangcongsan.vn (12/3) có bài “Tổng cục Thuế hỗ trợ trực tuyến quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2023”; Nhandan.vn (12/3) có bài “Hỗ trợ trực tuyến quyết toán thuế 2023”; Báo Kinh tế đô thị (12/3) có bài “Tổng cục Thuế hỗ trợ trực tuyến quyết toán thuế năm 2023”; Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp (12/3) có bài “Tổng cục Thuế hỗ trợ trực tuyến quyết toán thuế năm 2023”; Tạp chí Tài chính doanh nghiệp (12/3) có bài “Tổng cục Thuế: Hỗ trợ giúp người nộp thuế quyết toán thuế thuận lợi nhất”; và nhiều báo khác cho biết: Sáng 12/3, Tổng cục Thuế tổ chức Hội nghị hỗ trợ quyết toán thuế năm 2023 với hình thức hỗ trợ trên Cổng thông tin điện tử Tổng cục Thuế và fanpage Facebook Tổng cục Thuế.

Theo kế hoạch, Chương trình hỗ trợ diễn ra trong 2 ngày: Ngày 12/3 đối với quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp; ngày 14/3 đối với quyết toán thuế thu nhập cá nhân. Nội dung hỗ trợ là những điểm cần lưu ý và giải đáp một số vướng mắc thường gặp khi quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp.

Tại Hội nghị, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn cho biết, nhiều năm qua, tại kỳ quyết toán thuế hằng năm, ngành Thuế đồng loạt tổ chức hoạt động hỗ trợ quyết toán thuế với nhiều hình thức khác nhau. Năm nay, Tổng cục Thuế tổ chức tháng đồng hành hỗ trợ người nộp thuế thực hiện quyết toán thuế tại Trang điện tử và fanpage của Tổng cục. Qua đó, giúp cơ quan thuế nắm bắt được khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, người nộp thuế, từ đó hỗ trợ người nộp thuế quyết toán thuế đạt hiệu quả cao nhất.

Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam Hoàng Quang Phòng đánh giá cao sự chủ động của ngành Thuế cũng như sự tận tụy của cán bộ công chức ngành Thuế đã luôn đồng hành hướng dẫn cho doanh nghiệp. Ông Phòng mong muốn ngành Thuế nói chung có thể cải cách tối đa thủ tục hành chính, chủ động hơn để doanh nghiệp có thể tin tưởng, đạt kết quả cao hơn trong hoạt động kinh doanh của mình.

4. Báo Đầu tư (13/3) có bài “Chậm triển khai hóa đơn điện tử xăng dầu” cho biết: Theo quy định của Luật Quản lý thuế, trên 17.000 cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên cả nước phải xuất hóa đơn điện tử theo từng lần bán và kết nối dữ liệu với cơ quan thuế trong tháng 12/2023. Tuy nhiên, hiện mới có gần 8.000 cửa hàng bán lẻ xăng dầu trên cả nước thực hiện quy định này.

Khó khăn với không ít DN lĩnh vực xăng dầu khi triển khai quy định này là chi phí đầu tư và chi phí mỗi lần xuất hóa đơn điện tử bán hàng. Để đáp ứng yêu cầu này, mỗi cây xăng phải đầu tư khoảng 60-70 triệu đồng. Chưa kể việc hướng dẫn của cơ quan chức năng với DN tại một số nơi chưa được kịp thời, đầy đủ khiến DN ít nhiều lúng túng. Đây cũng là nguyên nhân khiến tốc độ thực hiện quy định về kết nối với cơ quan thuế và xuất hóa đơn điện tử bị chậm, kết quả, tại nhiều địa phương, tỷ lệ thực hiện mới đạt 50-55%.

Có DN đề nghị có thêm thời gian để chuẩn bị theo yêu cầu về chuyển đổi số và công nghệ trong kinh doanh bán lẻ xăng dầu. Các chuyên gia cũng đề nghị cơ quan thuế cần có hướng dẫn, triển khai và hỗ trợ DN rốt ráo hơn.

5. Báo Diễn đàn doanh nghiệp (13/3) có bài “Những rào cản về thuế khiến nhà đầu tư “mắc cạn”” cho biết: Liên tiếp trong những năm qua, các chủ đầu tư dự án bất động sản trên địa bàn tỉnh Nghệ An vẫn đang phải chịu cùng một tình trạng là bị các cơ quan thuế ở địa phương này áp phương án tính toán khoản tiền phải nộp bổ sung trong thời gian được gia hạn đối với toàn bộ diện tích đất của dự án. Xét ở góc độ pháp lý, nhà đầu tư cho rằng phương án tính toán mà ngành thuế tỉnh Nghệ An đưa ra là chưa có đầy đủ cơ sở, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế cho doanh nghiệp.

Đáng nói, trong khi UBND tỉnh và các sở có liên quan còn chưa “tỏ tường” thì cơ quan thuế địa phương lại có động thái được cho là dồn nhà đầu tư vào “bước đường cùng” khi ban hành các văn bản thông báo với nội dung sẽ thực hiện các biện pháp cưỡng chế nợ thuế theo quy định.

Đại diện một doanh nghiệp cho biết, về lâu dài nếu cứ tiếp diễn tình trạng trên thì doanh nghiệp sẽ không “sống nổi” và sẽ không có nhà đầu tư bất động sản nào còn mặn mà đến xem Nghệ An là điểm dừng chân lý tưởng để tham gia đầu tư nữa.

6. Báo Người lao động (13/3) đưa tin “Bác bỏ đề xuất ưu đãi thuế Toyota Việt Nam” cho biết: Tại hồ sơ Dự thảo Nghị định về biểu thuế xuất, nhập khẩu ưu đãi, Bộ Tài chính đã phản hồi kiến nghị của Công ty Ô tô Toyota Việt Nam về việc bổ sung một số mặt hàng phụ tùng, linh kiện vào danh mục được áp dụng mức thuế suất nhập khẩu ưu đãi 0%.

Theo Bộ Tài chính, linh kiện ô tô nhập khẩu của doanh nghiệp tham gia chương trình ưu đãi thuế được áp dụng mức thuế suất thuế nhập khẩu là 0% phải có tên trong nhóm 98.49 và thuộc loại linh kiện trong nước chưa sản xuất được. Trong khi một số phụ tùng, linh kiện công ty đề nghị bổ sung vào danh mục nhóm 98.49 có mặt hàng trong nước đã sản xuất được…Do đó, Bộ Tài chính trình Chính phủ không bổ sung danh mục mà Công ty Ôtô Toyota Việt Nam đề xuất.

IV. Vấn đề về hải quan

7. Báo Đầu tư (13/3) có bài “Sớm có Nghị định về kiểm tra chuyên ngành” cho biết: Nghị quyết số 02/NQ-CP năm 2024 được Chính phủ ban hành yêu cầu nâng cao hiệu quả công tác quản lý, đẩy mạnh cải cách hoạt động kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa. Để giải quyết triệt để vấn đề kiểm tra chuyên ngành, ông Nguyễn Thế Việt, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan) cho rằng, phải sớm có Nghị định quy định kiểm tra chuyên ngành. Ngay từ năm 2021, thực hiện Quyết định của Thủ tướng, Bộ Tài chính đã bắt tay vào xây dựng Nghị định về kiểm tra chuyên ngành với hàng hóa xuất nhập khẩu và đã trình Chính phủ nhiều lần, nhưng chỉ nhận được sự đồng ý của 22/27 thành viên Chính phủ. Bộ Tài chính cũng đã làm việc trực tiếp với 5 Bộ, ngành chưa đồng ý một số nội dung của dự thảo nhưng các đơn vị này vẫn bảo lưu quan điểm. Sau nhiều lần chỉnh sửa, bổ sung, Bộ Tài chính đã tiếp thu tối đa ý kiến của 5 Bộ, ngành nhưng vẫn còn một số khúc mắc chưa giải quyết được. Theo ông Việt, kiểm tra chuyên ngành là vấn đề phức tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực, nhiều văn bản quy phạm pháp luật, liên quan đến nhiều Bộ, ngành nên cần sửa đổi đồng bộ. Quan điểm cải cách, đổi mới thủ tục hải quan nói chung, kiểm tra chuyên ngành nói riêng phải trên nguyên tắc tạo thuận lợi cho doanh nghiệp; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân kinh doanh, người tiêu dùng, nâng cao hiệu quả quản lý của cơ quan quản lý….

8. Báo Pháp luật Việt Nam (13/3) có bài “Tổng cục Hải quan giải đáp kiến nghị của doanh nghiệp Hàn Quốc” cho biết: Tại Hội nghị đối thoại giữa Bộ Tài chính và DN Hàn Quốc về chính sách, thủ tục hành chính thuế, hải quan năm 2024 diễn ra mới đây, nhiều kiến nghị của DN đã được đại diện Tổng cục Hải quan thông tin, giải đáp. Bài báo dẫn lại các nội dung trả lời của đại diện Tổng cục Hải quan về hoàn thiện cơ chế, chính sách liên quan đến sửa đổi, bổ sung Nghị định số 08/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành Luật Hải quan, kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan; quy định về thời hạn giám định trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn, tổn thất….

VI. Vấn đề về quản lý giá

9. Báo Thanh niên (13/3) có bài “Cân nhắc “nới” quyền tăng giá điện cho EVN” cho biết: Tại dự thảo về cơ chế điều chỉnh giá điện bình quân mới đây, Tập đoàn Điện lực VN được "nới" quyền tăng giá điện lên tới 5%, chu kỳ 3 tháng/lần. Trường hợp giá điện bình quân cần điều chỉnh tăng từ 10% trở lên so với mức hiện nay, có ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, Bộ Công thương sẽ chủ trì, kiểm tra rà soát lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan…

Nhiều ý kiến cho rằng điện đang là ngành độc quyền, việc nới quyền liệu có ảnh hưởng đến điều hành vĩ mô hay không.

Chuyên gia kinh tế, PGS-TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng dự thảo đã mở rộng thẩm quyền tương đối lớn cho EVN khi vừa có quyền tăng giá ở mức cao hơn, vừa giảm thời gian điều chỉnh giá từ 6 tháng xuống 3 tháng. Việc này cần được cân nhắc thật kỹ lưỡng bởi một ngành kinh doanh độc quyền như điện, tránh trường hợp liên tục điều chỉnh.

Theo chuyên gia Nguyễn Tiến Thỏa, Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam, đã đến lúc sử dụng "nguyên tắc thị trường" để tính toán giá điện. Quy định 3 tháng điều chỉnh giá 1 lần không mới, đã đề xuất từ năm 2011. Nhưng thời gian không phải là yếu tố quyết định giá tăng hay giảm mà là các yếu tố đầu vào.

"Trong thực tế, quy định 6 tháng xem xét điều chỉnh giá một lần đã không thực hiện được, nay bảo 3 tháng, tôi e là khó thực hiện. Có thể hiểu là động thái rà soát lại các chi phí sản xuất điện trong 3 tháng 1 lần", ông Thỏa lo ngại và nhận định: Không phải tự nhiên mà dự thảo "kéo" Bộ, ngành khác vào cùng kiểm tra, rà soát giá do EVN đề xuất. Vì rà soát hằng quý, có gì biến động phải tính tiếp trong bối cảnh nền kinh tế khó khăn. Chứ cứ mỗi năm tăng giá điện 4 lần, chắc chắn nền kinh tế khó chống chịu nổi. "Ngoài ra, phần chênh lệch tỷ giá cần được đánh giá lại, tính toán đưa vào hằng năm nhưng tránh gây sốc cho giá cả hàng hóa, ảnh hưởng đến lạm phát", ông Thỏa khuyến nghị và nhấn mạnh cần có thị trường bán lẻ cạnh tranh thì giá điện mới có thể lên xuống linh hoạt theo tín hiệu thị trường được. Giá điện hiện nay không thiếu cơ chế quản lý, chỉ làm đúng các quy định, ngành điện không đến nỗi phải chật vật lỗ chồng lỗ bế tắc vậy.

VII. Vấn đề về chứng khoán

10. Báo Diễn đàn doanh nghiệp (13/3) có bài “Chứng khoán vẫn còn hấp dẫn dài hạn” nhận định: Dù TTCK Việt Nam có thể tiếp tục điều chỉnh trong ngắn hạn, nhưng vẫn hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài trong dài hạn. Những yếu tố như giá vàng, bitcoin… tăng mạnh cũng sẽ không ảnh hưởng quá nhiều đến xu hướng dòng vốn ngoại chảy vào TTCK Việt Nam.

Hữu Nghĩa

Theo Trang tin điện tử Bộ Tài chính