Điểm báo ngày 20/01/2025

I. Vấn đề về thuế, phí

1. Báo Nhân Dân (20/1) có bài “Xử lý nghiêm hành vi trốn tránh nộp thuế” cho biết: Dù ngành thuế và các ngành chức năng ở Bạc Liêu đã thực hiện một số biện pháp cứng rắn để đôn đốc, nhưng đến nay, nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong tỉnh vẫn nợ thuế lên đến hàng trăm tỷ đồng. Một thực tế là bên cạnh những khó khăn trong sản xuất kinh doanh, có hiện tượng doanh nghiệp, hộ kinh doanh cố tình không chịu nộp thuế. Những doanh nghiệp, hộ kinh doanh này dù không nộp thuế nhưng vẫn trả lãi ngân hàng đầy đủ, không dám để quá hạn vì nếu quá hạn sẽ bị ngân hàng phạt rất nặng. Trong khi nếu thiếu nợ thuế kéo dài vài tháng, thậm chị hàng năm trời thì cùng lắm là bị tạm hoãn xuất cảnh. Do đó, để giải quyết dứt điểm tình trạng này, thời gian tới, cơ quan chức năng cần có biện pháp xử lý nghiêm hành vi trốn tránh nộp thuế dù đủ khả năng, thực hiện chế tài đủ sức răn đe để thu nợ thuế hiệu quả.

2. Báo Lao động (20/1) có bài “Gỡ rào cản thuế cho Trung tâm tài chính quốc gia”, Báo Tin tức - TTXVN (20/1) có bài “Đề xuất giải pháp quản lý nhà nước khi phát triển trung tâm tài chính khu vực và quốc tế” cho biết: Bộ KH&ĐT đang xây dựng dự thảo và lấy ý kiến đóng góp từ các cơ quan, ban, ngành và các đối tượng chịu tác động để hoàn thiện Nghị quyết trình Quốc hội về xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam.

Sau khi tổng hợp ý kiến, ngày 19/1, VCCI đưa ra góp ý về chính sách thuế hiện hành đang cản trở đầu tư mạo hiểm khi DN phải chịu thuế thu nhập từ phần vốn góp thành công nhưng không được trừ khoản lỗ từ các startup thất bại làm giảm sức thu hút đầu tư vào đổi mới sáng tạo. Vì vậy, VCCI đề xuất bổ sung cơ chế thuế linh hoạt, hỗ trợ DN đầu tư mạo hiểm, góp phần thu hút dòng vốn và thúc đẩy phát triển Trung tâm tài chính khu vực tại Việt Nam.

II. Vấn đề về chứng khoán

3. Tạp chí Đầu tư Chứng khoán (20/1) có bài “Luật Chứng khoán sửa đổi: Thúc đẩy tính minh bạch trên thị trường” cho biết: Luật số 56/224/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của một số luật, trong đó có những nội dung sửa đổi đáng chú ý liên quan đến Luật chứng khoán theo hướng nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong hoạt động phát hành, chào bán chứng khoán.

Luật số 56/224/QH15 đã đưa ra khái niệm chi tiết, bổ sung nhiều hành vi được coi là thao túng thị trường, góp phần giảm thiểu các hành vi gian lận, bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư. Đồng thời, Luật mới cũng bổ sung điều kiện để DN trở thành công ty đại chúng, trong đó quy định về điều kiện về vốn chủ sở hữu phải có từ 30 tỷ đồng trở lên cho thấy Luật mới nhấn mạnh vào yếu tố năng lực tài chính của công ty đại chúng. Bên cạnh đó, bổ sung các trường hợp công ty đại chúng bị hủy tư cách đại chúng và quy định những trường hợp hủy tư cách này đều được thực hiện ngay mà không cần khoảng thời gian chờ 1 năm như đối với trường hợp không đáp ứng đủ điều kiện của công ty đại chúng như quy định cũ.

Một số quy định đáng chú ý khác tại Luật số 56/2024/QH15 bao gồm: bổ sung đối tượng là cá nhân người nước ngoài, tổ chức được thành lập ở nước ngoài tiến hành hoạt động đầu tư kinh doanh tại Việt Nam được coi là nhà đầu tư chuyên nghiệp; khi nộp hồ sơ đăng ký chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chức của công ty cổ phần cần bổ sung báo cáo về vốn điều lệ đã góp tính đến thời điểm đăng ký chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng được kiểm toán bởi tổ chức kiểm toán độc lập theo quy định.

4. Báo Thanh niên (18/1) có bài “Nghịch lý nhiều thông tin tốt, chứng khoán vẫn èo uột” cho biết: Bất chấp doanh nghiệp báo lãi, giá trị giao dịch trên sàn chứng khoán liên tục đi xuống khiến nhà đầu tư (NĐT) chán nản.

Ông Huỳnh Anh Tuấn, Giám đốc CTCK Ngân hàng Đông Á, thừa nhận: Giao dịch chứng khoán khá trầm lắng trong thời gian vừa qua. Nhiều NĐT bị thua lỗ nên nản, không giao dịch. Cộng thêm khối ngoại vẫn liên tục bán ròng khiến tâm lý các NĐT cá nhân trong nước bị tác động tiêu cực. Đó là chưa kể với lượng cổ phiếu mà khối ngoại bán ra trong năm 2024 thì cũng có nhiều người đã mua vào và vẫn đang ôm số này. Dù kết quả kinh doanh của nhiều DN, ngân hàng tăng trưởng mạnh nhưng trên các diễn đàn, nhóm đầu tư chứng khoán trước đây khá nhộn nhịp thì nay vắng bóng hoặc chỉ bàn tán về giá vàng, tiền số…Giao dịch càng ít càng khiến giá nhiều cổ phiếu giảm và NĐT càng nản lòng.

Theo chuyên gia kinh tế, TS Đinh Thế Hiển, TTCK VN vẫn phát triển. Về dài hạn TTCK vẫn là kênh đầu tư tăng trưởng cao do nền tảng kinh tế vĩ mô của VN tiếp tục phát triển mạnh trong thời gian tới. thời gian qua Chính phủ đã có những quyết sách để TTCK phát triển minh bạch, lành mạnh như xử lý các đội nhóm, cá nhân thao túng giá chứng khoán; siết chặt hoạt động kiểm toán, giảm tài khoản ảo cũng như chính sách gỡ nút thắt để nâng hạng thị trường. Bản thân nhiều doanh nghiệp cũng từng bước tái cấu trúc, phát triển theo hướng bền vững như chuyển đổi số, sản xuất xanh. TTCK nói chung sẽ hướng đến phát triển như nhiều thị trường phát triển khác, trong đó sự tham gia của NĐT cá nhân sẽ ít dần. Các NĐT cá nhân cũng phải thay đổi hành vi. Với những người chưa có nhiều kinh nghiệm thì cần thay đổi xem xét nên đầu tư qua quỹ mở để giảm rủi ro.

5. Báo Hà Nội mới (20/1) có bài “Kỳ vọng thị trường chứng khoán duy trì xu hướng phục hồi” cho biết: TTCK vừa trải qua tuần với sự phục hồi khá tốt. VN-Index tăng gần 19 điểm. Tuần tới, thị trường tài chính quốc tế sẽ hướng sự chú ý đến lễ nhậm chức của Tổng thống Donal Trump và lộ trình thực thi các chính sách đề xuất về thuế quan, nhập cư, chính sách thuế. Có chuyên gia cho rằng, những rủi ro xoay quanh chính sách của ông Donal Trump đã tác động phần lớn đến diễn biến thị trường trong 2 tháng qua. Do vậy, trừ khi có cú sốc hay thay đổi lớn của những chính sách đề xuất này, sẽ không có sự xáo trộn lớn của thị trường trong tuần giao dịch lớn. 

III. Vấn đề về DNNN

6. Báo Tiền phong (20/1) có bài “18 “ông lớn” doanh nghiệp nhà nước về Bộ Tài chính. Cách nào phát huy nguồn lực triệu tỷ đồng” phỏng vấn GS.TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên UBTCNS của Quốc hội xung quanh việc Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp sẽ kết thúc hoạt động, 18 Tập đoàn, Tổng công ty được chuyển về Bộ Tài chính quản lý (riêng MobileFone chuyển về Bộ Công an quản lý).

Theo ông Cường, khi chuyển giao các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước về Bộ Tài chính, cần xem xét thành lập một tổ chức kinh doanh vốn (kết hợp Ủy ban Quản lý vốn nhà nước và doanh nghiệp và SCIC theo mô hình lớn mạnh hơn) để chịu trách nhiệm trực tiếp trước Bộ Tài chính về quản lý và sử dụng vốn nhà nước. Bộ Tài chính sẽ không trực tiếp quản lý DNNN mà chỉ quản lý tổ chức kinh doanh vốn này. Tổ chức kinh doanh vốn trực thuộc Bộ Tài chính sẽ được trao quyền quyết định về việc sử dụng vốn nhà nước tại các DN, bao gồm đầu tư hoặc thoái vốn, với mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận cho nhà nước. Với các DN thực hiện nhiệm vụ chính trị, tổ chức này có thể tính toán giảm mức lợi nhuận nộp NSNN để cân đối nhiệm vụ chính trị và kinh doanh. Tổ chức kinh doanh vốn cần chịu trách nhiệm giao chỉ tiêu cụ thể về lợi nhuận và nhiệm vụ chính trị cho từng doanh nghiệp, thay vì tham gia duyệt từng hoạt động kinh doanh. Đồng thời, tổ chức này phải giám sát chặt chẽ việc sử dụng vốn. Nếu doanh nghiệp xảy ra thất thoát, giảm vốn chủ sở hữu, hoặc không hoàn thành nhiệm vụ chính trị, doanh nghiệp sẽ bị đánh giá là không hoàn thành kế hoạch, thậm chí đối mặt với cắt giảm vốn hoặc xử lý lãnh đạo. 

IV. Vấn đề về quản lý công sản

7. Báo Người Lao động (18/1) có tin “Tá hỏa khi chuyển mục đích sử dụng đất” cho biết: Người dân nghĩ hồ sơ nhà đất nộp trước ngày 31/10/2024 sẽ được tính tiền sử dụng đất, thuế TNCN theo bảng giá đất cũ, thế nhưng cơ quan thuế tính theo bảng giá đất mới.

Ông Giang Văn Hiển, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP HCM cho biết, sau khi UBND TPHCM ban hành Quyết định 79/2024, Cục Thuế TP HCM đã có Văn bản số 10640/CTTPHCM-QLĐ ngày 28/10/2024 hướng dẫn các chi cục thuế áp dụng giá đất mới theo Quyết định 79/2024 đối với hồ sơ phát sinh từ ngày 31/10/2024. Theo đó, trường hợp chuyển mục đích tại khoản 3 điều 155 của Luật Đất đai 2024 quy định thời điểm tính tiền sử dụng đất là thời điểm được nhà nước cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Cơ quan thuế xác định tiền sử dụng đất theo giá đất cũ (trong giai đoạn từ ngày 1-8 đến hết ngày 30/10/2024) khi hồ sơ nhà, đất đã hoàn thiện, người dân đã có quyết định chuyển đổi mục đích sử dụng đất trước ngày 31/10/2024 (thời điểm Quyết định 79/2024/QĐ-UBND có hiệu lực). Đối với hồ sơ nhà, đất hoàn thiện sau thời điểm này, quyết định cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất được nhà nước cho phép sau ngày 31/10/2024 thì cơ quan thuế áp dụng theo giá đất mới (theo Quyết định 79/2024/QĐ-UBND).

V. Vấn đề về trái phiếu doanh nghiệp

8. Báo Hà Nội mới (19/1) có tin “Trái phiếu doanh nghiệp năm 2025: Kỳ vọng tiếp tục khởi sắc” cho biết: Năm 2024, thị trường TPDN, đặc biệt là TPDN riêng lẻ, diễn biến theo chiều hướng tích cực với tổng giá trị phát hành tăng mạnh, sau quãng thời gian dài ghi nhận sự sụt giảm về quy mô phát hành. Bước sang năm 2025, các chuyên gia cho rằng, với sự hỗ trợ của một số yếu tố tích cực, thị trường này sẽ tiếp tục có nhiều khởi sắc, dù áp lực đáo hạn là không nhỏ.

Theo chuyên gia của Công ty cổ phần Xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam (VIS Rating), Luật Chứng khoán (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, ngoài việc tăng cường minh bạch thông tin, sẽ ngăn chặn hoạt động đầu tư rủi ro cao của nhà đầu tư cá nhân. Thứ nhất, các công ty có rủi ro cao sẽ bị hạn chế phát hành trái phiếu ra công chúng. Thêm nữa, tổ chức phát hành sẽ phải tuân thủ các tiêu chí chặt chẽ hơn, như tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ; điều kiện về người đại diện trái chủ và xếp hạng tín nhiệm theo quy định. Ngoài ra, đối với phát hành riêng lẻ, trái phiếu riêng lẻ không còn được phân phối và bán cho các nhà đầu tư cá nhân, trừ khi họ được coi là nhà đầu tư chuyên nghiệp và các trái phiếu đó được xếp hạng cũng như phải được ngân hàng bảo lãnh thanh toán hoặc có tài sản bảo đảm. Luật Chứng khoán (sửa đổi) nhấn mạnh vào việc bảo vệ nhà đầu tư và bảo đảm sự tăng trưởng bền vững của thị trường TPDN. Đây sẽ là những điều kiện thúc đẩy thị trường tiếp tục được cải thiện và hoạt động phát hành sôi động hơn trong năm 2025.

VI. Vấn đề về bảo hiểm

9. VTV.vn (19/1) có tin “Đề xuất bỏ bảo hiểm xe máy bắt buộc: Bộ Tài chính nói gì?”, báo Vnexpress (18/1) có tin “Bộ Tài chính chưa muốn bỏ bảo hiểm xe máy bắt buộc”, báo Vietnamnet (18/1) có tin “Bảo hiểm xe máy thu 431 tỷ, bồi thường gần 42 tỷ: Bộ nêu lý do vẫn bắt buộc mua”, cho biết: Nhiều cử tri tại các địa phương đề nghị điều chỉnh quy định để bảo hiểm xe máy trở thành tự nguyện, với lý do thủ tục bồi thường bảo hiểm còn phức tạp và gây khó khăn khi xảy ra sự kiện bảo hiểm. Tuy nhiên, Bộ Tài chính nhấn mạnh rằng bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, bao gồm bảo hiểm xe máy, đã được thực hiện từ năm 1988 và là một trong những công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người tham gia giao thông. Tại Việt Nam, xe máy vẫn là phương tiện giao thông chính và đồng thời là nguồn gây tai nạn lớn nhất, chiếm tới 63,48% các vụ tai nạn giao thông. Vì vậy, bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự đối với xe máy không chỉ giúp bảo vệ người thứ 3 mà còn đảm bảo quyền lợi cho người dân khi không may gây ra tai nạn.

Trong thời gian tới, để nâng cao hiệu quả của bảo hiểm trách nhiệm dân sự, Bộ Tài chính tiếp tục phối hợp với Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, doanh nghiệp bảo hiểm và các cơ quan liên quan sẽ triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền, giúp người dân nắm vững các quy định của pháp luật và cách thức sử dụng dịch vụ bảo hiểm một cách hiệu quả. Bên cạnh đó, bộ sẽ kiểm tra chặt chẽ các công ty bảo hiểm và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đồng thời sẽ đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn thời gian giải quyết để người dân được nhận tiền bồi thường nhanh chóng hơn.

Hữu Nghĩa

Theo Trang tin điện tử Bộ Tài chính